Het gaat hier over stemcomputers.

dinsdag 31 oktober 2006

Nicolaï is een bedrieger

Een papieren stem wordt door de kiezer gedeponeerd in een stembus. Waar wordt een digitale stem gedeponeerd? In het stemgeheugen zegt de minister. Maar is dat wel waar?

In antwoord op kamervragen van de SP schrijft de minister:
Belangrijk onderdeel van de keuring door TNO is de test of de stem die de kiezer uitbrengt ook daadwerkelijk in het stemgeheugen van de stemmachine wordt opgeslagen. Dit betreft immers de essentie van de stemmachine en hier ligt dan ook de nadruk op.


De minister heeft gelijk want het is inderdaad essentieel waar de stemmen blijven. Het is goed om er eens bij stil te staan. Stemgeheugen dus. Computergeheugen zal de minister bedoelen, een geheugen chip met daarop een filesysteem. Als die stemmen daarin zijn opgeslagen waarom zouden zij er dan niet uit gehaald kunnen worden om opnieuw geteld te worden? Als er brieven zijn opgeslagen in een computer kunnen die toch ook opnieuw worden uitgeprint?
Toch is een hertelling niet mogelijk en de minister vind een hertelling zelfs niet nodig:

4. Vraag
Bent u bereid ervoor te zorgen dat hertellingen bij stemcomputers fysiek kunnen worden gedaan? Zo neen, waarom niet?

4. Antwoord
Nee. Naar mijn mening zijn de stemmachines die in Nederland gebruikt worden betrouwbaar. De stemmachines voldoen aan de eisen zoals die gesteld worden in de Regeling voorwaarden en goedkeuring stemmachines 1997.

De ervaringen met stemmachines tot nu toe wijzen uit dat er geen reden is te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de huidige stemmachines. Bij het referendum over het Europese Grondwettelijk Verdrag van 1 juni 2005 moest circa 0,25 % van de stemmachines om uiteenlopende redenen worden vervangen, maar dit heeft niet geleid tot het verlies van stemmen. Sinds de introductie van de stemmachines is het nog niet voorgekomen dat er een stem verloren is gegaan. Fysieke hertelling van de stemmen is daarom niet nodig.


Is dit niet vreemd? De minister beweert glashard dat er geen reden is om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de stemcomputer.

Hoe zit dat? Waarom zou niet kunnen worden voldaan aan een eenvoudig verzoek om hertelling?

Vermoedelijk worden de afzonderlijke stemmen niet opgeslagen, maar alleen de sommen van de stemmen. Er wordt alleen geteld op welke kandidaten is gestemd. De stem wordt geregistreerd maar de stem zelf gaat verloren. Er is niets om te hertellen. Er is alleen een uitslag.

Dit roept grote twijfel op. Is deze minister integer? Nee, hij doet voorkomen alsof de stemmen worden opgeslagen. Hij is dus een bedrieger.

maandag 30 oktober 2006

Monument

In Amsterdam moet men weer terug naar het vertrouwde systeem van potlood en papier. Na onderzoek door de AIVD bleek dat de stemcomputer die men huurde van de SDU, in het electronische domein een hysterisch krijsend apparaat te zijn dat de stemmen in het rond schreeuwde. De vergunning voor het ding is door de minister ingetrokken, men moet weer het potlood gaan gebruiken.
Om dat te markeren zou men kunnen overwegen om een monumentje aan te schaffen. Mijn suggestie is deze van de
beeldhouwer Marie Serraris


potlood: arduin 58 cm, Ø 12 cm € 2150,–

vrijdag 20 oktober 2006

nieuwe leden kiesraad

In de kiesraad zijn een tijdje terug twee nieuwe leden benoemd:

Een mevrouw mr. G.M.M. (Trudy) Blokdijk-Hauwert , de schrijfster van het werkje :
"Centrale taken en verantwoordelijkheden op het terrein van informatievoorziening en automatisering binnen OenW : rapportage en aanbevelingen". Zij zit ook in het bedrijf ACML (??)

En de heer W.M.B. Stoker. Die heer Stoker komen we al tegen bij een benoeming op 1 november 2005 (pdf) die ik hier weergeef:

De Minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties;
Gelet op artikel 24 van het Tijdelijk experimentenbesluit Kiezen op Afstand;
Besluit:

Als leden van de begeleidingscommissie van de evaluatie van het experiment met het stemmen in een stemlokaal naar keuze tijdens het referendum over de Europese Grondwet van 1 juni 2005 en van de gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart 2006 worden benoemd:
- J.M.M. Polman, burgemeester van Bergen op Zoom
- E.A. Schipper, hoofd Burgerzaken van de gemeente Zoetermeer
- W.M.B. Stoker, projectleider Verkiezingen van de gemeente Utrecht.

Deze mensen hebben als dank een volledig onbenullige evaluatie (pdf) geschreven over het experiment met de stempas.

donderdag 19 oktober 2006

nieuwe experimenten

Bij de komende verkiezingen zullen weer experimenten worden uitgevoerd met Internetstemmen.
Het internetstemmen is gisteren op de informatieavond van wijvertrouwenstemcomputersniet.nl niet aan de orde gekomen.

Vandaag is in het nieuws dat de Kiesraad denkt dat er veel meer invloed kan zijn voor internetstemmen.
Dat zei een woordvoerder van de Kiesraad donderdag tegen de Wereldomroep. De geregistreerde stemmers zijn goed voor een halve Kamerzetel. Wanneer alle Nederlanders in het buitenland gingen stemmen, dan zouden ze goed zijn voor negen zetels. (ANP)
Na de val van het kabinet, en het aftreden van Pechtold moest de nieuwe minister snel worden ingewerkt. Voor hem is een introductiedossier (pdf) gemaakt.
In dat introductiedossier staan wat dingen over de komende experimenten:

Kiezen op Afstand
Het project KOA is bedoeld om het stemmen bij algemene verkiezingen te vergemakkelijken door het stemproces minder plaatsgebonden te maken. Voor de komende twee jaar zijn twee experimenten in voorbereiding:
Tot 2004 was het project Kiezen op afstand (KOA) ondergebracht bij BPR.
In april 2005 is dit overgenomen door CZW en is begonnen met twee nieuwe experimenten. Te weten:
1 'stemmen in een willekeurig stemlokaal' (SWS) bij de gemeenteraadsverkiezingen van dinsdag 7 maart 2006' en
2 'internetstemmen' bij de Tweede-Kamerverkiezingen van woensdag 16 mei 2007 voor Nederlandse kiezers in het buitenland.

De vervroeging van de verkiezingen van mei 2007 naar november 2006 heeft voor het project KOA en het experiment internetstemmen, grote gevolgen. Inmiddels heeft minister Remkes ingestemd met het vervroegen van het experiment internetstemmen naar november 2006. De voorbereidingen van het experiment worden nu versneld.

De planning en de begroting van het project worden daarop aangepast. N.a.v. de instemming van minister Pechtold met keuze voor de stemdienst die door het Hoogheemraadschap van Rijnland is ontwikkeld, wordt met het Hoogheemraadschap van Rijnland en het Waterschapshuis hiertoe een samenwerkingsconvenant gesloten.

Voor wat betreft het experiment Stemmen in een willekeurig stemlokaal (SWS), heeft Minister Remkes tevens ingestemd met het voorstel om het experiment SWS dat bij de gemeenteraadsverkiezingen op 7 maart jl. in 239 gemeenten is gehouden, te herhalen bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2006. Dit met het oog op continuïteit en in de verwachting dat deze werkwijze in 2007 landelijk wordt ingevoerd. De resultaten van dit experiment zullen, conform de Experimentenwet, worden geëvalueerd.

dinsdag 17 oktober 2006

stemmachine is in feite een teller

--------- Forwarded message ----------
From: Zaanen, Edward <Edward.Zaanen@minbzk.nl>
Date: 17-okt-2006 15:55
Subject: Uw bericht van 29-9-2006
To: vandrukken@gmail.com

Geachte mevrouw Van Drukken,

 

Vriendelijk dank voor uw bericht van 29-9-2006. Hierin stelde u een vraag over de wijze waarop stemmen worden opgeslagen door stemmachines, naar aanleiding van een tekst op de website van het ministerie. Op uw vraag kan ik u het volgende antwoorden.

 

Navraag bij de producent leert dat het níét het geval is dat de stemcomputer nummers ophoogt. Elke stem wordt willekeurig weggeschreven in het geheugen van de stemcomputer. Daarom kunnen ook alle stemmen worden uitgedraaid, en opgeteld. De papieren uitdraai is de uitslag van de verkiezingen.

 

De stemmachine is in feite een teller: hij telt hoeveel stemmen er op welke partij worden uitgebracht. Omdat het een machine is, zijn menselijke fouten uitgesloten. De apparatuur en de software zijn door TNO gecontroleerd. Eén van de mogelijkheden om meer controle door de kiezer op het stemmen mogelijk te maken, is het introduceren van een zogenaamde paper trail (een bonnetje dat uit de machine komt waarop is vastgelegd wat de kiezer heeft gestemd). Aan dit systeem kleven echter ook bezwaren zoals vastlopende printers, oprakende inkt en foutief afscheurende strookjes. Het ministerie zal de voor- en nadelen van het gebruik van een paper trail de komende periode zeker gaan bestuderen. Invoering van dit systeem is hoe dan ook niet mogelijk voor de komende Tweede-Kamerverkiezingen.

 

De stemmachines die in Nederland worden ingezet worden overigens eerst gekeurd door TNO. TNO doet dit aan de hand van de Regeling goedkeuring stemmachines 1997. Hierin zijn de eisen die aan stemmachines worden gesteld vastgelegd. Het juist vastleggen van een stem door de stemmachine is daarbij een essentiële voorwaarde.

 

Ik vertrouw erop dat ik u hiermee voldoende heb geïnformeerd.

 

Met vriendelijke groet,
 
E. Zaanen
Directie Constitutionele Zaken en Wetgeving
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
 
-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: Van Drukken [mailto:vandrukken@gmail.com]
Verzonden: vrijdag 29 september 2006 20:51
Aan: Postbus Info
Onderwerp: Contact

Naam Van Drukken
E-mail vandrukken@gmail.com
Geslacht vrouw
Adres Herengracht 21
Postcode 2511 EG
Woonplaats 's-Gravenhage
Uw bericht Geachte, In de verklaring op deze website met de titel "Stemmachines nog betrouwbaarder" staat de volgende zinsnede waarop ik gaarne een nadere toelichting zou ontvangen: "De uitgebrachte stemmen worden namelijk volledig willekeurig opgeslagen in het stemgeheugen." Mijn vraag is of er werkelijk sprake van is dat er een stem wordt opgeslagen; en zo ja, hoe dat dan op willekeurige wijze kan gebeuren. Bij potlood en papier wordt er inderdaad een ingevuld biljet opgeslagen in een dichte bus. Die kan worden geteld en worden na-geteld. Bij een stemcomputer is er, voor zover ik heb gebegrepen, geen sprake van een stem die wordt opgeslagen. De stemcomputer werkt met de ophoging van een nummer behorende bij een kandidaat. Daarbij is er dus geen sprake van opslag van een individuele stem. Het is mij daarom niet recht duidelijk hoe die stem "volledig willekeurig opgeslagen" kan worden. Gaarne zie ik uw opheldering tegemoet, met beleefde groet, Van Drukken
**********************************************************************************
Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de
geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u
verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat
aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die verband
houdt met risico's verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not
the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to
inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for
damage of any kind resulting from the risk inherent in the electronic transmission
of messages.
**********************************************************************************


--
    Iedereen meetellen!
vandrukken.blogspot.com

maandag 16 oktober 2006

controle

Nedap zou alle achtduizend stemcomputers zijn gaan controleren. Volgens ZDnet wordt er "gekeken of er pogingen zijn gedaan de machines te hacken. Vervolgens wordt een nieuwe chip geïnstalleerd met nieuwe software, waarna de apparaten van een ijzeren zegel worden voorzien."
Maar wie houdt eigelijk toezicht op deze controle? Wie controleert Nedap?

TNO soms? Dat heeft ervaring met de controle op Nedap. TNO is overigens geen overheidsdienst maar een marktpartij.
"TNO maakt deel uit van het TEAM SAIC dat het contract heeft gewonnen voor de ontwikkeling en implementatie van een NAVO Missile Defence architectuur.
"

Stel nu eens dat er een uitgesproken pacifistische partij terugkomt in de nederlandse politiek. Dan geef ik ze op grond van het feit dat de TNO-NATO rakettenbouwers de stemcomputers controleren heel weinig kans.

--
Iedereen meetellen!
vandrukken.blogspot.com

zaterdag 7 oktober 2006

broncode internetstemmen

Via de site van het ministerie van stemcomputers en dergelijke heb ik een kleine briefjeswisseling:
-------------------------------
Geachte heer Nicolaï,

Op de site van het "programma Open Standaarden en Open Source Software voor de overheid" staat:

"21-06-2004 - De minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties (BVK) heeft besloten om de broncode van de stemdienst Kiezen Op Afstand (KOA) openbaar te maken en onder de GPL (een open source licentie) beschikbaar te stellen. "

Het gaat hier om software voor het zogenaamde internetstemmen.

Dat openbaar maken van de broncode is altijd een goede zaak. Zeker bij experimentele zaken, zoals ook het internetstemmen is. (Overigens kan de stemcomputer beter afgeschaft worden, zodat de burger weer mee kan tellen.) Over het openbaren van de broncode ben ik dus verheugd.
Echter. Stemcomputerspecialisten klagen dat een vernieuwde versie van de software waarmee via het internet gestemd kan worden weer geheim is.

Kunt u mij vertellen wat van deze openbaring nu eigelijk de bedoeling is geweest?

Hoogachtend,

Van Drukken


------------------------------------------------

Geachte heer / mevrouw van Drukken,

Uw e-mailbericht van 26-9-2006 heb ik in goede orde ontvangen. Hierin stelde u vragen over het openbaarmaken van de broncode van de stemdienst van Kiezen Op Afstand en over de openbaarheid van de vernieuwde versie van de software waarmee het internet gestemd kan worden. Op deze vragen kan ik u het volgende antwoorden.

Voor het experiment met stemmen via internet en telefoon bij de Europese Parlementsverkiezingen 2004 is een stemdienst gebruikt die in opdracht van BZK is ontwikkeld door LogicaCMG. De broncode van deze stemdienst is onder opensourcelicentie (GPL) gepubliceerd, via de website van het programma Open Standaarden en Open Source Software www.ossos.nl .

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft ervoor gekozen om bij het nieuwe experiment met internetstemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen gebruik te maken van een andere stemdienst. Deze stemdienst is in opdracht van het hoogheemraadschap van Rijnland ontwikkeld en is met succes beproefd bij twee waterschapsverkiezingen. Gelet op het eenmalige karakter van het experiment is er niet voor gekozen om het eigendom van die stemdienst nu over te nemen.
De software van de stemdienst is door de opdrachtgever en de ontwikkelaar van de stemdienst niet onder open-sourcelicentie beschikbaar gesteld. Wel heeft het ministerie van BZK inzage in alle documentatie en de broncode van de stemdienst. Door externe deskundigen is in opdracht van het ministerie van BZK gekeken of de broncode fouten bevat en of deze software ongewenste functionaliteit bevat. Dit onderzoek wordt nog een keer herhaald op de uiteindelijke versie van de software.

De stemdienst bestaat uit verschillende softwareonderdelen. Een module waarmee de cryptografische berekeningen worden uitgevoerd en waarmee de stemcodes en het referentiebestand worden berekend, een module waarmee de kiezer stemt via internet en een module waarmee de stemmen geteld worden.
Van de module waarmee de kiezer stemt is de broncode wel beschikbaar. De functionaliteit is namelijk geprogrammeerd in javascript en is vanuit de browser van de kiezer opvraagbaar. Ook al is van de overige twee modules de broncode niet beschikbaar, de correcte werking van de stemdienst als geheel is wel te controleren, voor een individuele kiezer en voor derden. Weliswaar is de broncode van de software niet inzichtelijk, de integriteit van de stemdienst en de wijze waarop de uitslag wordt vastgesteld is voor alle kiezers en voor derden te controleren.
Voor meer informatie over hoe de stemcontrole werkt verwijs ik u naar het onderdeel Achtergrondinformatie op de website www.kiezenuithetbuitenland.nl .

Ik vertrouw erop dat ik u hiermee voldoende heb geinformeerd. Afsluitend wil ik u vriendelijk danken voor uw betrokkenheid en de moeite die u genomen hebt om uw vragen aan mij voor te leggen.


DE MINISTER VOOR BESTUURLIJKE VERNIEUWING EN KONINKRIJKSRELATIES,
voor deze,
DE DIRECTEUR CONSTITUTIONELE ZAKEN EN WETGEVING,
H.P. Heida
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

---------------------------------------------------

geachte minister Nicolaï,

Dank voor uw antwoord op mijn vragen van 26-9-2006 over het openbaarmaken van de broncode van de stemdienst van Kiezen Op Afstand en over de niet-openbaarheid van de vernieuwde versie van de software waarmee over het internet gestemd kan worden.
Ik begrijp dat het openbaren van de broncode is gebeurt omdat die code toch niet meer gebruikt wordt. Zoals dat ook wel gebeurt met vertrouwelijke ambtelijke stukken die niet meer van belang zijn. En ik begrijp dat de code van de andere stemdienst die nu gebruikt gaat worden vertrouwelijk is omdat die als zodanig is aangeschaft.

Ik hoop dat u er begrip voor heeft dat hieruit andere vragen voortkomen.
In de grondwet staat dat alles wat de verkiezingen betreft bij wet geregeld moet worden. Verder wordt men in Nederland geacht de wet te kennen, en dat wil zeggen dat de wet kenbaar moet zijn. Daaruit volgt mijn inziens dat de regelingen die de verkiezingen betreffen kenbaar moeten zijn. Ik wil graag weten op grond van welke uitzonderingsbepaling het is toegestaan om de computercode geheim te houden, kunt u dat mededelen?
Heeft de geheimhouding te maken met de beveiliging of met belangen van de leverancier?

Uit uw antwoord begrijp ik ook dat het niet nodig is om de broncode in te zien om de integriteit van de stemdienst te kunnen controleren en dat het ministerie BZK inzage heeft in alle documentatie en de broncode. Waarom heeft uw ministerie inzage in de broncode?

bij voorbaat dank voor uw moeite,

hoogachtend

Van Drukken


--
Iedereen meetellen!
vandrukken.blogspot.com

donderdag 5 oktober 2006

Groen Links: geen nieuws

De haagse afdeling van Groen Links heeft op haar laatste ledenvergadering met algemene instemming besloten om op het verkiezingscongres een amendement in te dienen tegen de stemcomputer.
Dat amendement is niet in stemming gebracht op het congres.
Geen nieuws dus.

woensdag 4 oktober 2006

Kamervragen en televisie

Kamervragen! Ze zijn al in september gesteld. Over de antwoorden wordt nog nagedacht. Goed werk van de SP. Wij moeten afwachten.

Vanavond kunnen we kijken naar een aflevering van een actualiteitenprogramma op de televisie met de naam 1 vandaag waarin aandacht zal worden geschonken aan het mirakelse apparaat en de actiegroep wijvertrouwenstemcomputersniet.nl.